Het helen van de moederwond is zowel voor mannen als vrouwen een onmisbare stap naar innerlijke vrijheid. Want heb je een ongezonde moeder-dochter of moeder-zoon relatie? Een toxische dynamiek met je moeder komt voort uit een gebrek aan moederliefde. Dus wil je je moederwond helen en leren begrijpen? In deze blog gaan we dieper in op de psychologische betekenis van de moederwond. We bespreken de oorzaken, symptomen en de langetermijngevolgen van emotionele littekens en intergenerationeel trauma uit je familiesysteem. En natuurlijk niet te vergeten: hoe pak je het helen van de moederwond aan? Ontdek hoe je groeit van je moederwond naar zelfliefde, want je moederwond helen staat in het teken van je schaarste mindset transformeren naar een overvloed mindset!
Wat is de psychologische betekenis van de moederwond?
De moederwond is een trauma wat in je familiesysteem ontstaat vanwege een fysiek en/of emotioneel afwezige moeder. Met andere woorden: door je moederwond voel je je afgesneden van de verbinding met jezelf, elkaar en het leven.
In Jip-en-Janneke taal is dit de betekenis van de moederwond: in je kindertijd heb je niet altijd de liefde, aandacht en steun ontvangen die je had willen ontvangen van je moeder. In specifieke situaties of levensfases ben je namelijk ongezien opgegroeid.
De omvang van je moederwond wordt grotendeels bepaald door de mate waarin je eigen moeder door haar moeder is verwond. Dit wordt, van generatie op generatie, doorgegeven in je familie als de moederwond niet geheeld wordt.
Hierdoor zit je vast in een disfunctionele verstrengeling met je moeder, waardoor je jezelf klein houdt vanwege zelfopoffering. Het voelt, bewust of onbewust, niet altijd veilig en vertrouwd om schaamteloos jezelf te zijn en trouw te leven aan jezelf.
Het helen van de moederwond begint met systemisch bewustzijn
Juist door de moederwond blijf je tóch loyaal aan je narcistische, kritische, overbezorgde, depressieve, dominante, manipulatieve, strenge, verdrietige, onzekere, negatieve of emotioneel afwezige moeder. Dit loyaliteitsconflict ontstaat vanwege de noodzaak om te overleven, waardoor je van nature loyaal aan je moeder bent.
Zodra je dus omgaat met je ‘moeilijke moeder’, dan voel je je beperkt in je vrijheid. Waarom? Je leeft niet je eigen leven, maar je leeft in de traumasporen van haar leven. Geen wonder dat je de prestatiedruk voelt om te voldoen aan haar verwachtingen en verplichtingen, zelfs als dit ten koste gaat van je eigen geluk.
Des te belangrijker om zelf 100% verantwoordelijkheid te nemen over je moederwond. Zonder dat je onverwerkte emoties gaat projecteren op je eigen (toekomstige) kinderen, want dan geef je onderdrukte familietrauma’s door. Dus sta op en durf de pionier te zijn in je familiesysteem die wél aan de slag gaat met het helen van de moederwond.
De moederwond staat in het teken van het ‘brave-meisjes-syndroom’ en ‘brave-jongetjes-syndroom’
Bij elke moederwond is er sprake van voorwaardelijke liefde in plaats van onvoorwaardelijke liefde, want je vult als dochter of zoon de innerlijke leegte van je moeder op. Dit is alleen niet jouw taak, omdat het welzijn van je moeder niet de verantwoordelijkheid van jou als kind is. Je hoeft niet haar verlosser, spiegel, therapeut of enige bestaansreden te zijn.
Door het ‘brave-meisjes-syndroom’ en ‘brave-jongetjes-syndroom’ onderdruk je je authentieke zelf en is pleasegedrag je overlevingsmechanisme. Jezelf wegcijferen en aanpassen lijkt van jongs af aan de normaalste zaak van de wereld, maar het is niet normaal. Sterker nog: zo houd je een ongezonde relatie met je moeder in stand.
Geen enkele relatie is het waard om jezelf ervoor te verliezen, ook de relatie met je moeder niet. Dus je hoeft niet alsmaar ‘braaf’ en ‘gehoorzaam’, want je mag je eigen identiteit omarmen, los van je moeder. Anders blijf je alsmaar, bewust of onbewust, rekening houden met de innerlijke criticus van je moeder. Want ja, wat gaat zij er wel niet van vinden?!
Toch is de impact van je het ‘brave-meisjes-syndroom’ en ‘brave-jongetjes-syndroom’ nogal intens, want dit zijn 7 typische herkenbare situaties van pleasers die ‘braaf’ willen zijn:
- Onder het mom van liefde en loyaliteit blijf je toxisch gedrag van je partner accepteren, zoals gaslighting, dominantie, manipulatie, controledrang of emotioneel misbruik
- Je spreekt jezelf niet uit om je behoeftes en grenzen aan te geven, want uit angst voor afwijzing is het schijnveiliger om jezelf ondergeschikt te maken
- Koste wat het kost wil je ruzie in je relatie voorkomen, waardoor je conflictvermijdend gedrag vertoont om de lieve vrede te bewaren
- Je drang naar perfectionisme zorgt ervoor dat je alles zo perfect mogelijk wil doen om maar niet door de mand te vallen, want omgaan met kritiek is lastig
- Keuzes maken is een uitdaging van jewelste, want je bent liever volgzaam in plaats van dat je zelf de regie in handen neemt om knopen door te hakken
- ‘Nee’ zeggen zonder schuldgevoel lukt nog niet, want je hebt continu de neiging om jezelf in bochten te wringen om niemand anders teleur te stellen
- ‘In the picture’ staan is ongemakkelijk, want je wil vanwege je bescheidenheid het liefst niet je kop boven het maaiveld uitsteken zodat je ook niet kan falen
De rollen van je moederwond ontmaskeren
Het dragen van maskers is een verdedigingsmechanisme, omdat je jezelf wil beschermen tegen emotionele pijn, kritiek of afwijzing. Sterker nog: kwetsbaar, open, eerlijk en authentiek zijn is onveilig voor je, waardoor je maskers draagt om gezien, gehoord, gewaardeerd en geliefd te worden. Dit is alleen wel onzuiver en gebaseerd op behoeftigheid, want je wil een innerlijke leegte in jezelf opvullen van buitenaf met bevestiging en goedkeuring.
Des te belangrijker om meer zelfliefde, zelfacceptatie en zelfvertrouwen te voelen, want anders blijf je je authentieke zelf verschuilen met maskers. Dit is een vorm van schijnveiligheid en schijnzekerheid, waardoor je liever onzichtbaar blijft. Althans, dat is een illusie van je ego waar je in gelooft. Dus je doet er alles aan om niet op te vallen. Dan kan je tenminste niet gekwetst of verlaten worden als je écht laat zien wie je bent en uitspreekt waar je in gelooft.
De keerzijde is alleen wel dat je door de maskers geen of een gebrek aan emotionele verbinding in liefde en relaties voelt, omdat je door de moederwond ook de verbinding met jezelf kwijt bent. Door de maskers raak je alsmaar verder verwijderd van je ware zelf.
Als we dan eens dieper inzoomen op de rollen van de moederwond, dan kan het zijn dat je de rol speelt van:
- rebel
- zondebok
- eeuwige pleaser
- boezemvriend(in)
- geheimbewaarder
- gezinsbemiddelaar
- stilzwijgende volger
- emotionele zorgdrager
- het zwarte schaap in de familie
In welke rol herken jij jezelf? Het voordeel is wel: zodra je de schaduwkanten van je moederwond gaat aankijken en accepteren, is het oké om jezelf niet altijd van je beste kant te laten zien. Je mag het ‘perfecte plaatje’ loslaten om meer innerlijke vrijheid te voelen en ervaren. Want wat heb je eraan om ‘mooi weer’ te spelen alsof het super goed met je gaat, terwijl je diep van binnen je onzeker, onrustig of ongelukkig voelt?
5 Moederwond symptomen: welke moederwond kenmerken herken je?
De complexe dynamiek met je moeder kan impact hebben op je fysieke, mentale, emotionele, spirituele en zelfs financiële gezondheid. Je moederwond speelt daarom een terugkerende rol in je dagelijks leven, waaronder in je bedrijfsgroei, gezondheid en relatieproblemen.
Dus wil je de impact van de moederwond beter leren begrijpen? Dit zijn de 5 meest voorkomende moederwond symptomen:
- Negatief zelfbeeld: je voelt je nooit echt goed genoeg, waardoor je onzeker bent, compensatiegedrag vertoont en blijft twijfelen aan jezelf. Vanwege je lage eigenwaarde, verdien je met je bedrijf nog niet wat je waard bent. En in je liefdesleven blijf je twijfelen over je relatie, omdat je diep van binnen gelooft dat je de liefde niet waard bent. Want ben je in je kindertijd ongezien opgegroeid? Zo ja, dan is het begrijpelijk dat je opgroeit met de overtuiging dat er geen liefde voor je is weggelegd. Aangezien je de liefde van je moeder hebt gemist, waar je wel naar verlangde als kind.
- Zelfkritiek: je innerlijke criticus (ego) is aan het woord en is gebaseerd op angst en tekort. Geen wonder dat je door negatieve gedachten in een neerwaartse spiraal belandt, want je zit verwikkeld in een innerlijke strijd. En dat niet alleen: je hoort ook telkens de kritische stem van je moeder, wat je tegenhoudt om uit je comfortzone te stappen en je hart te volgen met gezonde grenzen. In plaats van dat je je intuïtie als innerlijk kompas volgt, blijf je te streng voor jezelf en leg je de lat te hoog. Met als gevolg dat je jezelf continu blijft teleurstellen en bekritiseren.
- Perfectionisme: vanwege diepgewortelde angst voor afwijzing en kritiek heb je last van het imposter syndroom. Met als gevolg dat je - koste wat het kost - niet door de mand wil vallen. Oftewel, je wil absoluut niet tekort schieten of fouten maken. Dat voelt onveilig aan, omdat iemand erachter komt dat je ‘niet goed genoeg’ bent. Althans, dat is wat je ego je wijsmaakt. Vandaar dat je het liefst iets tot op de puntjes perfectionistisch regelt, zodat niemand je tekortkomingen ontdekt. De valkuil is alleen wel, dat de drang naar perfectie, je te veel stress oplevert. En dat niet alleen: het gaat óók ten koste van je kostbare tijd en energie. Perfectionisme kan zelfs uitputtend en verlammend zijn, omdat het nooit mogelijk is om écht perfect te zijn als je geen onvoorwaardelijke liefde voelt voor imperfectie.
- Verlatingsangst: de angst om verlaten te worden is nauw verbonden met je moederwond en heeft te maken met een onveilige hechting in je kindertijd. Als je als kind je niet gezien, gehoord of gewaardeerd voelde door je moeder, versterkt dit je diepgewortelde angst om verlaten te worden of niet geliefd te zijn. Vandaar dat het opbouwen en onderhouden van gezonde relaties ook een uitdaging voor je kan zijn, omdat je angst voor afwijzing voelt en absoluut niet in de steek gelaten wil worden. Je doet er dus alles aan om niet verlaten te worden in relaties, waardoor je je kan gaan vastklampen aan iemand met claimerig gedrag. Misschien zelfs zo intens dat je jezelf gaat verliezen in een relatie, omdat je met een poging om iemand bij je te houden, jezelf beschermt tegen de pijn van verlatingsangst. Dit leidt alleen wel vaak tot een terugkerende dynamiek van aantrekken en afstoten.
- Emotionele afhankelijkheid: je bent nog te veel afhankelijk van de liefde, aandacht, steun, bevestiging, goedkeuring, waardering en erkenning van buitenaf. Het nadeel is vooral dat je de verbinding met jezelf kwijt raakt, want je blijft jezelf wegcijferen vanwege een gebrek aan zelfvertrouwen. Er is dus sprake van zelfopoffering, omdat je niet vertrouwt op en luistert naar je intuïtie. Sterker nog: je verwaarloost je eigen behoeftes. De buitenwereld is je aan het afleiden, misleiden en verleiden. En terwijl je binnenwereld juist leidend mag zijn!
15 Belemmerende overtuigingen als gevolg van de moederwond
Dat de moederwond diepgeworteld is, blijkt uit onderstaande 15 belemmerende overtuigingen als het gaat om de relatie met je moeder:
- “Ik doe mijn moeder tekort als ik voor mezelf kies.”
- “Als ik mijn moeder bescherm, dan ziet ze hoe aardig ik ben.”
- "Ik verdien alleen liefde en waardering als ik perfect presteer."
- "Als ik mijn moeder niet gelukkig maak, ben ik een last voor haar."
- “Ik kan maar beter braaf zijn, want dan krijg ik liefde en aandacht.”
- "Ik mag geen grenzen stellen, want dan stel ik mijn moeder teleur."
- "Als ik mijn eigen behoeften en verlangens volg, ben ik egoïstisch."
- "Als ik mijn moeder tegenspreek, ben ik respectloos en ondankbaar."
- "Als ik mijn moeder confronteer met haar gedrag, zal ze me afwijzen."
- "Mijn eigen behoeften zijn minder belangrijk dan die van mijn moeder.”
- "Ik moet altijd sterk zijn en mijn emoties verbergen, anders ben ik zwak."
- "Ik moet de schijn ophouden van een perfect leven, zelfs als dat niet zo is."
- "Ik mag niet klagen over mijn situatie, want anderen hebben het veel erger."
- "Als ik mijn moeder niet gehoorzaam, ben ik een slechte dochter en verdien ik geen liefde."
- "Ik moet altijd klaarstaan om mijn moeder te redden, ook al gaat het ten koste van mezelf.”
De impact van de moederwond bij mannen en vrouwen
In je liefdesleven heeft de moederwond invloed op hoe je omgaat met je date, partner of ex. Dit wordt te vaak onderschat, terwijl in de kern vrijwel alle relatieproblemen terug te herleiden zijn naar je moederwond. Vandaar dat we ook liefhebbers zijn van systemisch werk om de verborgen dynamieken en verstrikkingen binnen je familiegeschiedenis bloot te leggen, waaronder ook de invloed van de relatie met je moeder.
De invloed van je moederlijn uit je familiesysteem beperkt zich niet alleen tot romantische relaties. Het gaat verder dan dat, omdat de moederwond je gevoel van vrijheid beperkt en kan leiden tot ongezonde relatiepatronen met je:
- ouders
- kinderen
- familieleden
- vriendschappen
- teamleden
- klanten
- buren
Denk aan ongezonde relatiepatronen die gebaseerd zijn op:
- Codependentie
- Copingmechanismen
- Controle en dominantie
- Emotionele manipulatie
- Communicatieproblemen
- Overlevingsmechanismen
- Emotionele afhankelijkheid
- Emotionele afstandelijkheid
- Verlatingsangst en bindingsangst
Hieruit blijkt maar weer dat het begrijpen van je moederwond van onschatbare waarde is. Juist door het helen van de moederwond kan je gezonde relaties opbouwen en onderhouden met gezonde grenzen. Zo kan je in vrijheid verbinden vanuit liefde en overvloed in plaats vanuit angst en tekort!
